μουσική και ποδόσφαιρο
Με αφορμή κάποια σχόλια σε ένα μήνυμα, μου γεννήθηκαν διάφορες απορίες.
Αρχικά σκέφτηκα:
Πού μοιάζει και πού διαφέρει η Μουσική από το Ποδόσφαιρο;
(πιο σωστό θα ήταν τα σπορ γενικά αλλά δεν αλλάζει πολλά στην ουσία)
Σκόρπιες σκέψεις και απορίες λοιπόν...
1. Και τα δύο είναι μορφές Τέχνης (και μάλιστα καλλιτεχνίας)
2. Και τα δύο έχουν κάποιο κοινό (ακροατές - θεατές κλπ) στο οποίο απευθύνονται
3. Και τα δύο προϋποθέτουν κάποιο κοινό (σωστά;)
4. Και τα δύο έχουν δημιουργούς μοναδικών έργων, τόσο σε επίπεδο ομάδας όσο και σε επίπεδο ατόμου.
5. Και τα δύο επιδέχονται και αποδέχονται μια μορφή διαιτησίας (κριτικός - διαιτητής)
6. Και τα δύο επαφίενται στην "κοινή γνώμη" για να κριθούν από πλευράς επιτυχίας γενικά (ωραίος αγώνας, ωραίο τραγούδι) - με ασαφή κριτήρια, μερικά μόνο εκ των οποίων είναι γνωστά (διαφήμιση πχ).
7. Και τα δύο έχουν "φίλους" και "εχθρούς": σε τόσους αρέσει ο Ολυμπιακός και σε τόσους ο Πάριος, τόσοι αντιπαθούν τους Sex Pistols και τόσοι την Arsenal.
8. Και στα δύο υπάρχει κάποιος φανατισμός και μάλιστα ανάλογος της δημοσιότητας του δημιουργού, εξ ού και σκυλάς ή γαύρος κλπ.
9. Ενα κοινό και περίεργο χαρακτηριστικό: το να είσαι φίλος ή εχθρός ενός δημιουργού ή μιας τάσης δεν φαίνεται να έχει καμία απολύτως σχέση με τις γνώμες των κριτικών:
- μπορεί η Κάλλας να ήταν μια αυθεντία, έχει όμως λίγους φίλους, ενώ οι Sex Pistols, παρότι φίλος μαέστρος μου είχε πει οτι δεν έχουν "αρμονία", μπορεί να έχουν περισσότερους
- μπορεί ο Φωστήρας να έπαιζε εκπληκτικό ποδόσφαιρο (έστω κατά καιρούς) είχε όμως λιγότερους φίλους από τον Ολυμπιακό
Θα μπορούσα να γράψω περισσότερα αλλά καλύτερα να θέσω το ερώτημά μου:
Εφόσον δεχόμαστε ότι υπάρχει Τέχνη για λίγους, πόσοι είναι αυτοί οι λίγοι ώστε λιγότεροι από αυτούς να μη συνιστούν κοινό;
Στο πιο εύθυμο:
Μπορεί μια συναυλία της Κάλλας να είναι τόσο Τέχνη όσο και ένας αγώνας Κολοκοτρωνίτσι-Κακοσάλεσι, ειδικά αν δεχθούμε ότι και στις δύο περιπτώσεις το κοινό είναι συγκριτικά μικρό και ότι οι εκάστοτε «κριτικοί» είπαν καλά λόγια;
Διαφορετικά:
Αν κάνω τέχνη για τον εαυτό μου, που κανένας δεν αναγνωρίζει (ή καταλαβαίνει), παραμένει Τέχνη αυτό;
Υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια στην Τέχνη ή ό,τι δηλώσεις είσαι;
Αρχικά σκέφτηκα:
Πού μοιάζει και πού διαφέρει η Μουσική από το Ποδόσφαιρο;
(πιο σωστό θα ήταν τα σπορ γενικά αλλά δεν αλλάζει πολλά στην ουσία)
Σκόρπιες σκέψεις και απορίες λοιπόν...
1. Και τα δύο είναι μορφές Τέχνης (και μάλιστα καλλιτεχνίας)
2. Και τα δύο έχουν κάποιο κοινό (ακροατές - θεατές κλπ) στο οποίο απευθύνονται
3. Και τα δύο προϋποθέτουν κάποιο κοινό (σωστά;)
4. Και τα δύο έχουν δημιουργούς μοναδικών έργων, τόσο σε επίπεδο ομάδας όσο και σε επίπεδο ατόμου.
5. Και τα δύο επιδέχονται και αποδέχονται μια μορφή διαιτησίας (κριτικός - διαιτητής)
6. Και τα δύο επαφίενται στην "κοινή γνώμη" για να κριθούν από πλευράς επιτυχίας γενικά (ωραίος αγώνας, ωραίο τραγούδι) - με ασαφή κριτήρια, μερικά μόνο εκ των οποίων είναι γνωστά (διαφήμιση πχ).
7. Και τα δύο έχουν "φίλους" και "εχθρούς": σε τόσους αρέσει ο Ολυμπιακός και σε τόσους ο Πάριος, τόσοι αντιπαθούν τους Sex Pistols και τόσοι την Arsenal.
8. Και στα δύο υπάρχει κάποιος φανατισμός και μάλιστα ανάλογος της δημοσιότητας του δημιουργού, εξ ού και σκυλάς ή γαύρος κλπ.
9. Ενα κοινό και περίεργο χαρακτηριστικό: το να είσαι φίλος ή εχθρός ενός δημιουργού ή μιας τάσης δεν φαίνεται να έχει καμία απολύτως σχέση με τις γνώμες των κριτικών:
- μπορεί η Κάλλας να ήταν μια αυθεντία, έχει όμως λίγους φίλους, ενώ οι Sex Pistols, παρότι φίλος μαέστρος μου είχε πει οτι δεν έχουν "αρμονία", μπορεί να έχουν περισσότερους
- μπορεί ο Φωστήρας να έπαιζε εκπληκτικό ποδόσφαιρο (έστω κατά καιρούς) είχε όμως λιγότερους φίλους από τον Ολυμπιακό
Θα μπορούσα να γράψω περισσότερα αλλά καλύτερα να θέσω το ερώτημά μου:
Εφόσον δεχόμαστε ότι υπάρχει Τέχνη για λίγους, πόσοι είναι αυτοί οι λίγοι ώστε λιγότεροι από αυτούς να μη συνιστούν κοινό;
Στο πιο εύθυμο:
Μπορεί μια συναυλία της Κάλλας να είναι τόσο Τέχνη όσο και ένας αγώνας Κολοκοτρωνίτσι-Κακοσάλεσι, ειδικά αν δεχθούμε ότι και στις δύο περιπτώσεις το κοινό είναι συγκριτικά μικρό και ότι οι εκάστοτε «κριτικοί» είπαν καλά λόγια;
Διαφορετικά:
Αν κάνω τέχνη για τον εαυτό μου, που κανένας δεν αναγνωρίζει (ή καταλαβαίνει), παραμένει Τέχνη αυτό;
Υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια στην Τέχνη ή ό,τι δηλώσεις είσαι;
ΥΠΟΓΡΑΦΗ: alombar42 ΣΤΙΣ 12:14
8 Comments:
δεν ξέρω τί να σου πρωτοπώ...
Η τέχνη δεν είναι για λίγους.
Είναι για τον καθένα χωριστά.
Σοφά λόγια που τα είπε κάποιος στοχαστικός πρίγκιπας της Δανίας -ο Άμλετ.
Σήμερα ό,τι δηλώσεις είσαι έτσι κι αλλιώς.Οι δηλώσεις είναι δωρεάν.Οι πράξεις επίσης δεν επιβεβαιώνουν τίποτε -μόνο σε βάθος χρόνου μπορείς να δεις πιο καθαρά τί είναι τέχνη και τί όχι.
Το θέατρο και το ποδόσφαιρο είναι κοντά.
Πρώτα από όλα γιατί είναι και τα δύο ένα γεγονός.
Γίνονται μπροστά μας εδώ και τώρα.
Μακάρι να λέγαμε καθώς παρακολουθούμε τον Άμλετ:
-Θα τον φάει τον φονιά του πατέρα του αυτή την φορα!
Η Κάλλας είναι μια διαφορετική ιστορία.Όλοι μπορούμε να την εκτιμήσουμε.Εάν την ακούσουμε!-το έργο της-όχι τα κουτσομπολιά για την ζωή της.
Για τους sex pistols που αντιπροσωπεύουν πολλά από την εποχή τους και την χώρα τους θα υπάρχει κάποια θέση στην τέχνη που όμως δεν την ανταγωνίζεται η Κάλλας.Ο σκληρός ήχος και ο "παράφωνος" διαθέτει ανάλογη αρμονία.
Αν υπήρχαν διαιτητές στο θέατρο θα βλέπαμε απίθανες παραστάσεις.
Δεν συμφωνώ με όλα όσα λες αλλά μ'αρέσει ο τρόπος που σκέφτεσαι!
Πολύ επιτυχημένη η σύγκριση του ποδοσφαίρου με το θέατρο - σαφώς πιο κοντά από κάθε άποψη!
Σίγουρα δεν τίθεται θέμα ανταγωνισμού, μιας και απευθύνονται σε διαφορετικό κοινό, αν και θα είχε ενδιαφέρον μια σύγκριση (με βάση το "ποιος κάνει τέχνη") της Βίση με την Γώγου για παράδειγμα :)
Οσο κι αν συμφωνώ με τα σχόλιά σου πάντως, το αρχικό ερώτημα έμεινε αναπάντητο.
Το περί χρόνου σχόλιο πάντως, έχει ένα... βάθος το οποίο και μεταφέρω, κάπως έμμεσα:
Ο Γιάννης πετάει μερικές ντομάτες σε ένα καμβά και λέει "αυτό είναι τέχνη - είναι η αβεβαιότητα του μελλοθανάτου".
Ο Γιώργος κάνει ακριβώς το ίδιο.
Ο Γιάννης έχει δυο φίλους και πλασάρει την τέχνη του, κάνει μια έκθεση, βρίσκει και δυο γνωστούς ζωγράφους που σχολιάζουν ψιλοθετικά ενώ δύο κριτικοί τον ανεβάζουν στα ουράνια, την ώρα που άλλοι δέκα λένε "τρίχες".
Ο Γιώργος δεν έχει τον τρόπο και δεν προβάλλει την τέχνη του.
Σε 5 χρόνια, ο Γιάννης είναι διάσημος για το νέο κύμα που προσπαθεί να εμπνεύσει στην ζωγραφική και ο Γιώργος είναι ένας τρελλός που νομίζει οτι ζωγραφίζει.
Σε 20 χρόνια, είτε αναγνωρίζονται και οι δύο, με το Γιάννη ήδη διάσημο και το Γιώργο "είμαι κι εγώ εδώ", είτε (σπάνια) κάποιος ξυπνάει τον κόσμο λέγοντας "κύριοι οι ντομάτες δεν είναι τέχνη, είναι απλά τα σκουπίδια που του έπεσαν στον καμβά και δεν πρόλαβε να τα πετάξει".
Πόση εκπαίδευση απαιτείται για να καταλάβει κανείς οτι αυτό είναι Τέχνη κι αυτό Τρίχες; Αν αυτή είναι υπερβολική, υπάρχει ακόμα Τέχνη ή μήπως είναι Τέχνη για λίγους και Τρίχες για πολλούς;
Αν οι Τρίχες πουλάνε, γίνονται Τέχνη αυτόματα;
Αν η Τέχνη πουλάει, γίνεται Τρίχες αυτόματα;
Μήπως τελικά ο βασιλιάς είναι γυμνός;
Ευχαριστώ σε κάθε περίπτωση :)
Avanti, αρχικά ευχαριστώ για την "γνωριμία" με το blog της Χιρομάκι και του Κώστα - απέκτησαν έναν τακτικό αναγνώστη :)
Τώρα... δεν είμαι ποδοσφαιρόφιλος, ούτε της όπερας - απέχω σχεδόν εξίσου από τα παραδείγματα.
Δέχομαι οτι υπάρχει τέχνη και στα δύο, έστω για κάποια άτομα, αλλά αναρωτιέμαι πόσο ελιτίστικη μπορεί να είναι (ή πόσο λίγους μπορεί να αγγίζει) μια μορφή τέχνης ή ένα δημιούργημα και να συνεχίζει να θεωρείται τέχνη.
Αφορμή γι' αυτό, μια δημοσίευση του Πάνου (πιο πάνω) που με καθρέφτισε μόνο κατά το πρώτο μισό της - κάτι σαν "διακρίνω ένα καλό κρασί... απολαμβάνω την Κάλλας".
-
Βλέπεις, αγαπητέ Πάνο, μια φορά κι ένα καιρό ανήκα σε αυτούς που έλεγαν "όπερα είναι να ουρλιάζεις μελωδικά" και "το χύμα κρασί είναι το καλύτερο". Για το δεύτερο άλλαξα γνώμη, για το πρώτο απλά δέχομαι την άγνοιά μου, αλλά το ερώτημα γεννήθηκε:
Κάθε μορφή τέχνης απαιτεί κάποια εκπαίδευση για να την εκτιμήσεις.
Οσο πιο "υψηλή" η τέχνη, τόσο περισσότερη και πιο εξειδικευμένη η εκπαίδευση (και συνήθως λιγότερο το κοινό).
Γιατί αλλά και για ποιούς είναι καλύτερη η εμφιάλωση του 2000 από αυτήν του 2001;
Μέχρι πού μπορεί να φτάσει αυτό;
Τελικά, πότε ο βασιλιάς είναι γυμνός;
Η απάντηση που βλέπω σαν πιο λογική, όπως σωστά παρατηρείς, είναι αυτή του χρόνου.
Μιας και θέσατε ωραία το που μοιάζουν θα σας πώ το πού διαφέρουν (και θα κλείσω γρήγορα τον ΙΕ μου γιατί θα φάω πολλές ντομάτες από τους ποδοσφαιρόφιλους.....)
Το ποδόσφαιρο είναι το μεγαλύτερο μέσο χειραγώγησης του πλήθους, ενώ η μουσική το εντελώς αντίθετο....
den einai sxolio mia kai den prolava na se diavasw einai mia kalimera!!!
Πατερούλη, το έψαξα λιγάκι και βρήκα μία ερμηνεία για το τι είναι τέχνη που με βρίσκει μάλλον σύμφωνο το "σκασμένο"... (το χαϊδευτικό μου για τη μαμά Σαδίστρια)
;-)
……« Η τέχνη μοιάζει με κοινωνικό φαινόμενο αλλά στην ουσία είναι σχεδόν φυσικό φαινόμενο κάτι σαν ηφαιστειακή εκτόνωση. Δεν καταγράφει την ιστορία ούτε κάνει ιστορία, ούτε προηγείται της εποχής της, ούτε την ακολουθεί. Η τέχνη είναι ο έρωτας με την πλατύτερη σημασία της λέξης, είναι η έκφραση και το ξεχείλισμα της πληρότητας. Δεν υπακούει σε θεωρίες τις οποίες διαψεύδει μονίμως, έχει τη δική της λογική και δεν ερμηνεύεται με λόγια. Η τέχνη δεν είναι μαχητική ή ήρεμη, αλλά είναι σαν τον άνεμο που άλλοτε είναι άγριος και δυνατός και άλλοτε γαλήνιος.»
«Η τέχνη δεν μορφώνει αλλά κάνει κάτι περισσότερο, σε συνδέει με το μυστήριο της ύπαρξης. Δεν αποδίδει δικαιοσύνη, είναι πέρα από αυτή.
Η τέχνη δεν στρατεύεται αλλά ανήκει στους αθώους είτε αυτοί βρίσκονται στη φυλακή είτε πρόκειται για τον αυστηρό διευθυντή της απέναντι επιχείρησης. Η τέχνη απευθύνεται σε ελεύθερους ανθρώπους αλλά είναι πολύ δύσκολο να καταλάβει κανείς ποιοι είναι οι ελεύθεροι άνθρωποι.
Η τέχνη δεν ερμηνεύεται ούτε με πολιτικά ούτε με καλλιτεχνικά μανιφέστα. Οι σχολές, τα υλικά, οι τεχνοτροπίες, οι κοινωνικές ανακατατάξεις, οι συζητήσεις, οι φιλοσοφίες και τα κείμενα ασχολούνται μόνο με τα ερεθίσματα που δημιουργούν την τέχνη. Την ίδια όμως τίποτε απολύτως δεν την ερμηνεύει. Η τέχνη δεν έχει σχέση με το μάρκετιγκ, τους πλειστηριασμούς και τις τιμές, όλα αυτά είναι ξένα σώματα.
Ο καλλιτέχνης δεν γνωρίζει αν αυτό που έκανε είναι καλό ή κακό. Σπάνια οι πρωτοπόροι πιστεύουν ότι είναι πρωτοπόροι, για την πρωτοπορία τους σίγουροι είναι αυτοί που τους ακολουθούν. Η τέχνη δεν απομυθοποιείται. Πολλά πράγματα μιμούνται την τέχνη και πολλοί μιμούνται τους καλλιτέχνες. Πολλοί καλλιτέχνες απαντούν σε ερωτήσεις που δεν υποψιάζονται, απαντούν σε ανθρώπους που δεν γνώριζαν την ερώτηση.
Η τέχνη ερμηνεύεται μόνο με τέχνη όπως ο πιανίστας ερμηνεύει τη μουσική σύνθεση.
Η τέχνη δεν προοδεύει ποτέ, μην την συγχέουμε με την επιστήμη, απλώς αλλάζει πρόσωπα και τρόπους για να πει κάθε φορά τα ίδια πράγματα.
Δείτε τα πρόσωπα των ανθρώπων καθώς περνούν από τις διαβάσεις πεζών, δείτε τους φθαρμένους τοίχους με τις σχισμένες αφίσες και τα πολύχρωμα συνθήματα. Δείτε τα κουρελιασμένα σύννεφα καθώς δύει ο ήλιος το απόγευμα. Δείτε το απέναντι δέντρο καθώς βγαίνουν οι μικροί βλαστοί περιμένοντας την άνοιξη. Θα έχετε κάνει μία καλή αρχή και υπάρχει ελπίδα να αισθανθείτε τα έργα όλων των εποχών.
Το μήνυμα του έργου τέχνης είναι πάντα ποιητικό ακόμα και όταν παριστάνει τις σφαγές της Χίου ή τις αρβύλες του Βαν Γκογκ. Δεν είναι υποχρεωτικό να αισθάνεστε και να αγαπάτε την τέχνη. Απλώς είναι προνόμιο. Αλλά τι προνόμιο!»
Δημήτρης Μυταράς - Ζωγράφος
Πολυ καλη η ερμηνεια του Μυταρα όπως μας την εδωσε εδω το μικρουλι. Προνομιο λοιπον να την αισθανομαστε αν την αισθανόμαστε. Μακαρι να εχουμε ανοιχτα τα ματια και τις ληπες αισθησεις μας λοιπον. Καλησπερα.
Μικρούλι, παιδί μου είσαι, μόνο εκπλήξεις πρέπει να περιμένω από εσένα :)
Το συμπέρασμα που έβγαλα είναι κάτι που έχω ακούσει αρκετές φορές: η ακρίβεια οποιασδήποτε μέτρησης-παρατήρησης είναι πάντα συνάρτηση του εργαλείου μέτρησης-παρατήρησης.
Προσπαθούσα λοιπόν να βάλω στην Τέχνη ένα καλούπι που... απλά δεν εφαρμόζει.
Κάτι καλό βγήκε πάντως: ίσως έγινα σοφότερος αφού τώρα οι απορίες έγιναν περισσότερες!
Δημοσίευση σχολίου
<< ΠΙΣΩ